DAR KANAL (SP襤NAL STENOZ)
襤lerleyen yala, omurlar aras覺ndaki diskler s羹ngerimsi yap覺lar覺n覺 kaybederek daha az su i癟ermeye balar. Bu olay disk y羹ksekliinin azalmas覺na ve sertleen diskin spinal kanala doru bombelemesine sebep olur. Omurilik bacaklara duyu ve kuvvet veren sinirleri ta覺r. K覺k覺rdak dokunun yok olmas覺 sebebiyle omurgadaki faset eklemlerinin kemik ve balar覺 da kal覺nlaarak spinal kanala bask覺 yapabilirler. Bu deiiklikler lumbal spinal kanal覺n daralmas覺na sebep olur ve bu durum dar kanal olarak adland覺r覺l覺r .
Dar kanal her zaman ikayetlere sebep olmaz. Pek 癟ok kiide MRG ile g繹sterilmi belirgin darl覺k olmas覺na ramen ikayet olmayabilir.
Olabilecek ikayetler aras覺nda s覺rtta ve bacaklarda ar覺 veya his kayb覺, bacak kramplar覺 say覺labilir. Nadiren barsak ve mesane kontrol羹 ile ilgili sorunlarla da kar覺la覺labilir.
Uzun s羹re oturma veya ayakta kalmayla ikayetler k繹t羹leir. Mevcut ikayetler gelip gidebilir ve zaman i癟inde deien iddetlerde olabilir. ne eilmek ya da oturmak spinal kanal 癟ap覺n覺 art覺raca覺ndan ar覺 ikayetinin azalmas覺n覺 veya tamamen kaybolmas覺n覺 salayabilir.
Manyetik rezonans g繹r羹nt羹leme (MRG) kullan覺larak son derece detayl覺 olarak spinal kanaldaki darl覺k ve omuriliin s覺k覺mas覺 g繹sterilebilir. Bilgisayarl覺 tomografi (BT) veya lumbal miyelogram da ayn覺 ekilde detayl覺 g繹r羹nt羹ler elde etmek i癟in kullan覺labilir. Bu 癟al覺malar覺n her biri spinal kanal darl覺覺 ve sinir k繹k羹 bas覺s覺n覺n varl覺覺, yeri ve ciddiyeti ile ilgili bilgiler salayabilir.
Dar kanal tedavisinde, 繹ncelikle cerrahi olmayan tedavileri denenir. Bu tedaviler aras覺nda elik eden enflamasyonu azaltan antienflamatuar ila癟lar veya ar覺 kesiciler say覺labilir. Esneklik, kuvvet ve kondisyonunuzun korunmas覺 ve art覺r覺lmas覺 yoluyla g羹nl羹k aktiviteleriniz kolaylat覺rmas覺 i癟in fizik tedavi 繹nerilebilir. Spinal enjeksiyonlar (epidural kortizon enjeksiyonlar覺 gibi) 繹nerilebilir.
Selektif spinal enjeksiyonlar veya bloklar, 癟ok iddetli ar覺lar覺 rahatlatmak i癟in kullan覺labilir. Bunlar epidural bolua (spinal sinirler etraf覺ndaki boluk) veya faset eklemlerine, yap覺lan kortizon enjeksiyonlar覺d覺r. Tedaviye al覺nan cevaba g繹re, ilk enjeksiyon ileriki tarihlerde bir veya iki enjeksiyonla desteklenebilir.
Cerrahi olmayan tedaviler spinal kanaldaki daralmay覺 d羹zeltmezler ancak cerrahiye gerek kalmadan uzun s羹reli ar覺 kontrol羹 ve artm覺 ilevsellik salarlar.
Cerrahi sadece cerrahi olmayan y繹ntemlerle ar覺s覺 dindirilemeyen az say覺daki hasta i癟in 繹nerilir. Cerrahi ayr覺ca ilerleyen bacak kuvvetsizlii yada mesane ve barsak kontrol problemleri olan kiilere 繹nerilir. Y羹r羹me mesafesi iyice k覺salm覺, yaam kalitesi d羹m羹 hastalarda da cerrahi iyi bir se癟enek olabilir.
Dar kanal kemik kanal覺n darl覺覺 sonucu olduundan cerrahide ama癟 kemik kanal覺n a癟覺larak sinirlere yeterli yer salanmas覺d覺r. Bu ileme dekompresyon cerrahisi ya da laminektomi denir.
Cerrahi giriim, bacak ar覺s覺n覺 ve bel ar覺s覺n覺 d羹zeltecektir. Hastalar覺n normal aktivitelerinin pek 癟ouna d繹nmesine haftalar i癟inde izin verilir. Normal aktivitelere d繹n羹te yard覺mc覺 olmas覺 i癟in genellikle ameliyat sonras覺 rehabilitasyon gerekir.
Dar kanal olgular覺nda bazen omurlar birbiri 羹st羹nden kaym覺 (spondilolistezis) olabilir. Bu durumda omurlar aras覺nda anormal hareketler (instabilite) olabilir. Bu gibi vakalarda dekompresyon cerrahisine ek olarak ilgili omurlar覺n tespiti i癟in spinal f羹zyon cerrahisi de yap覺l覺r. F羹zyon, birbirine tespit edilecek omurlar覺n aras覺na kemik par癟alar覺, kemik benzeri maddeler ve metal malzemeler (enstr羹mentasyon) yerletirilerek yap覺l覺r.
F羹zyon 繹nden veya arkadan yakla覺mla ya da her iki yakla覺m birlikte kullan覺larak yap覺labilir. F羹zyon ameliyat覺nda yakla覺m (繹n/arka) tercihi kemik 癟覺k覺nt覺lar覺n 癟覺kar覺lmas覺 ihtiyac覺, 癟覺k覺nt覺lar覺n yeri, hastalar aras覺ndaki anatomik farkl覺l覺klar instabilitenin derecesi gibi pek 癟ok teknik fakt繹r taraf覺ndan belirlenir.
Ameliyat sonras覺 hastalar bir hafta kadar hastanede kal覺rlar. Hastalar覺n 癟ou ameliyattan 6 ile 9 ay sonra t羹m eski aktivitelerine d繹nebilmektedir. G羹nl羹k aktivitelere ve normal bir yaama d繹n羹lebilmesi i癟in genellikle ameliyat sonras覺 rehabilitasyon program覺na gerek duyulur.