BEL FITIĞI

Disk hernisi korkulan bir durum olmasına karşın, çoğu kişi bir iki hafta veya ay içinde cerrahiye gerek olmaksızın normal yaşam tarzlarına dönebilmektedir. Devam eden şikayetler olsa da hastaların çoğu işlevsel hale gelmektedir. Omurlar disk ve faset eklemi denilen iki küçük eklem ile birbirlerine bağlanırlar. Bir omuru diğerine bağlayan disk, kuvvetli bağ dokusundan oluşmuştur ve omurlar arasında yastık yada darbe emici görev yapar.

Omurların yapısı

Disk “annulus fibrosus” adı verilen dayanıklı bir dış tabaka ve “nucleus pulposus” adı verilen jöle kıvamında bir merkezden oluşur.

Diskin yapısı

Yaşlandıkça diskin merkezi su içeriğini kaybetmeye başlar ve disk yastıklama görevini eskisi kadar iyi yapamaz hale gelir. Disk bozulmaya devam ettikçe dış tabakası da yırtılabilir. Bu durum, diskin merkezinin dış tabakadaki bir yırtıktan sinirlerin ve omuriliğin yer aldığı boşluğa taşmasına sebep olabilir. Bu durum disk hernisi olarak adlandırılır.

Disk hernisi çoğunlukla bel bölgesinin en alttaki iki diskinde görülür. Herniye olan lumbal disk omurilikteki sinirlere basarak bacaklarda ağrı, uyuşukluk, elektriklenme veya güçsüzlüğe sebep olur. Bu duruma “siyatik” denir ve genellikle 30 ile 50 yaş arasındaki kişilerde sıktır.

Disk hernisi

İlk kez disk hernisi geçiren hastaların çoğu hiç bir tedavi görmeksizin iyiye gidebilir. Tedavide ilk birkaç hafta, cerrahi dışı tedaviler denenir. Cerrahi dışı tedavinin amacı, herniye diskten kaynaklanan ağrıyı azaltmak ve hastanın genel durumunu düzelterek omurgayı korumak ve genel işlevselliği artırmaktır Eğer tedavinin tamamlanmasına rağmen hastayı günlük aktivitelerinden alıkoyan ağrı devam ediyorsa cerrahi girişim gerekebilir.

İstirahat, ağrıya neden olan enflamasyonu azaltmaya yönelik antienflamatuar ilaçlar, ağrı kontrolü için ağrı kesiciler, fizik tedavi, egzersiz veya epidural steroid enjeksiyonları gibi tedaviler uygulanır. Sert yatakta ya da yerde yatmanın fıtık ve ağrı tedavisinde kanıtlanmış hiçbir etkinliği yoktur.

Tedavinin başlangıcında, bazen ağrıyı azaltmak için bel korsesi kullanılabilir ancak bu korseler herniye diskin iyileşmesini sağlamazlar. Elle uygulanan manüplasyon, sebebi belirsiz bel ağrılarında kısa süreli rahatlama sağlayabilse de, istenmeyen durumlara da yol açabildiği için bu tür uygulamalardan kaçınılmalıdır.

Çok nadir olarak, büyük bir disk hernisi mesane ve bağırsakları kontrol eden sinirlere basarak mesane ve barsak kontrolünün kaybına sebep olabilir. Bu genelde kasık ve de genital bölgenin uyuşukluk ve karıncalanması ile birliktedir. Bu acilen disk hernisi ameliyatı gerektiren nadir durumlardan birisidir.

Cerrahinin amacı herniye olan diskin sinirlere basarak tahriş etmesini ve bu şekilde ağrı ve kuvvet kaybı gibi şikayetlere sebep olmasını önlemektir. En yaygın uygulanan yönteme diskektomi ya da kısmi diskektomi denir. Uygun hastalarda endoskopta kullanılır.

Çoğu hasta diskektomi sonrası hiçbir komplikasyonla karşılaşmaz ancak her cerrahide olabileceği gibi bu işlemde de bazı riskler mevcuttur. Kanama, enfeksiyon ve omurilik yada spinal sinirleri koruyan zarda yırtıklar ve sinirlerde oluşabilecek hasarlar bunlar arasında sayılabilir. Ayrıca cerrahi sonrası diskin yeniden yırtılarak şikayetlerin yeniden ortaya çıkması da mümkündür. Hastaların yaklaşık %5’inde disk yeniden yırtılarak ileride şikayetlere sebep olabilmektedir.

Pek çok hasta cerrahiden sonraki ilk 24 saat içinde hatta aynı gün ilerleyen saatlerde taburcu olabilmektedir. Taburcu olduktan sonra dört hafta süreyle araba kullanmaktan, uzun süre oturmaktan, ağır kaldırmaktan, ve eğilmekten kaçınmalısınız.